Oryantring + Yön Hazineleri

Oryantring Nedir?

Koşarken Satranç Oynanan Bir Spor “Oryantring” (Doğada Yön Bulma)

Oryantiring strateji ve hızlı karar vermeyi gerektiren, fiziksel gücün yanı sıra düşünmenin de önemli olduğu bir spordur. Dünyanın en ucuz doğa sporu olarak da tanımlanan oryantiring, her türlü arazide yapılabilmektedir. Katılımcıların harita ve pusula yardımıyla kontrol noktalarını bulmaya çalıştıkları bu doğa sporu, yediden yetmişe herkesin yapabileceği bir spor dalıdır.

Oryantiring Nasıl Yapılır?

Öncelikle; bu spor dalına özel olarak hazırlanmış haritaya sahip bir alanda, belli noktalara oryantiring bayrakları yerleştirilir. Bu hedef noktaları belli bir sırayla haritaya işaretlenir ve yarışacak olan sporculara parkura çıkmadan birkaç dakika önce verilir. Sporcu yarışmaya başladığı anda doğada elindeki haritasıyla ve pusulasıyla baş başadır. Sporcu için önemli olan gideceği noktayı haritadaki sırasıyla, doğru olarak ve en kısa zamanda bulmaktır. Bunun için de oryantiring haritasını okuyabilmesi ve oryantiringe ait bazı özel sembolleri bilmesi gerekir. Bu bilgiler çoğu zaman hedef noktasına hatasız olarak varılmasını sağlar.

Hedef noktasına varan sporcu, bu noktadaki şifre, zımba ya da elektronik sistem aracılığıyla o noktaya uğradığını kanıtlar. Bütün noktaları en kısa zamanda dolaşmanın yani parkuru en kısa sürede bitirmenin esas olduğu bu spor dalında kondisyon, strateji, hızlı karar verebilmek önem taşımakta ve sporcuların bu özellikleri daha fazla gelişmektedir.

Amaç yarışmaya başladıktan sonra hedef noktalarını belirlenen sırada dolaşarak en kısa zamanda varış noktasına ulaşmaktır. Yarışmacının bir noktadan diğer noktaya tamamen kendi karar verdiği bir rotayı izleyerek gitmesi gerekmektedir. Bu da sporcunun aklını kullanmasını gerektirmektedir. Bu özelliği nedeniyle “koşarak satranç oynanan bir spor” olarak da adlandırılmaktadır.

Oryantiring Haritası Nasıl Olur?

Oryantiring haritası topoğrafik haritalara benzer, ancak bunlardan farklı olarak daha detaylıdır; kendine özgü renklere ve sembollere sahiptir.

Bu haritalar üzerinde en yaygın olarak görülen renklerden biri olan beyaz; rahatlıkla koşulabilecek ormanlık alanları, sarı ise sadece çimen olan ya da toprak üzerinde herhangi bir ekili bitki örtüsünün bulunmadığı bölgeleri ifade eder. Bu haritalar üzerine aynı zamanda ormanın içindeki kesilmiş ağaç köklerinden elektrik hatlarına ve elektrik direklerine, sığ çukurlardan insan yapımı çeşmelere kadar bir çok ayrıntı işlenmektedir.

Gerekli Olan Malzemeler Nelerdir?

Oryantiring sporu malzeme açısından en ucuz doğa sporudur. Bu spor için gerekli malzemeler harita ve pusuladır. Bunlardan sonra da giysi ve ayakkabı seçimi önemlidir. Ormanda koşmaya uygun, harekete engel olmayacak ve ısıyı dışarı atabilecek nitelikte giysiler kullanılmalıdır. Bol eşofmanlar çevredeki çalı çırpı ve ağaçlara takılabileceği için genellikle tercih edilmemektedir. Oryantiringde ayakkabıların kaymayacak bir tabana, düşük bir bileğe sahip olması ve tempolu bir koşuya uygun olması gerekmektedir.

Oryantiring Sporunu Kimler Yapabilir?

Oryantiring sadece kondisyona dayalı bir spor olmadığı için, her yaştan spor sever için uygundur. Henüz Türkiye’de çok yaygın olmamasına karşın bu spor dalı yurt dışında beş ile seksen beş yaşları arasında isteyen herkes tarafından yapılmaktadır.

Oryantiring batılı ülkelerde ilköğretim okullarında ders olarak okutulmaktadır. Her okulun, her mahallenin bir oryantiring kulübü ve takımı bulunmaktadır. Bir dershane ya da okul binası, okul bahçesi, küçük bir park alanı bile oryantiring parkuru olabilmektedir. Harita, pusula ve bunların birlikte kullanımıyla yön bulma bilgilerinin verildiği ve uygulamalarının yapıldığı bu dersin çocukların zihinsel ve fiziksel gelişimini olumlu yönde etkilediği, karar verme mekanizmalarını geliştirdiği, kendilerine güven duygusunu ve kendilerini ifade etme yeteneğini artırdığı belirlenmiştir. Küçük yaştaki çocuklar için özel parkurlar düzenlenmektedir. Çocuğunu merak eden ebeveynler -çocuklarının gidiş yoluna yarışmadan- bu parkurlarda onların yanında ilerleme olanağına sahiptirler. Çocuklarının katıldığı yarışı izlemeye giden bir aile, doğayla baş başa kalarak şehrin gürültüsünden ve stresinden az da olsa uzaklaşabilmektedir.

Oryantiring; doğada harita ve pusula yardımı ile yapılan, koşarak ya da yürüyerek hedef bulma sporudur.

Harita, pusula ve bunların birlikte kullanımıyla yön bulma bilgilerinin verildiği ve uygulamalarının yapıldığı bu sporun çocukların zihinsel ve fiziksel gelişimini olumlu yönde etkilediği, karar verme mekanizmalarını geliştirdiği, dikkatlerini odaklama konusunda daha hızlı olmalarını sağladığı, kendilerine güven duygusunu ve kendilerini ifade etme yeteneğini arttırdığı belirlenmiştir.

Oryantring ve Özel Çocuklar

Farklı gelişim alanları açısından Oryantiring çalışmalarının özel eğitime gereksinim duyan Çocukların/ bireylerin gelişiminde sağlayacağı yararlara bakılacak olursa;

a) Oryantiring, Özbakım açısından özel eğitime gereksinim duyan çocuğun/ bireyin,

Oryantiring için uygun giysi ve ayakkabı seçimini yapmasına yardımcı olur.
Giyinme ve soyunma becerilerini destekler.
Çalışma sonrasında terleme, yorulma vb. durumlarda ne yapması gerektiğini kavramasına ve çözüm yolu üretmesine yardımcı olur.

b) Oryantiring, Bilişsel Gelişim açısından özel eğitime gereksinim duyan çocuğun/ bireyin,

Kendine olan güvenin artmasına yardımcı olur.
Dikkatini belirli bir konu üzerinde yoğunlaştırmasına yardımcı olur.
Yön kavramının gelişmesini destekler.
Karar verme becerisinin gelişmesine yardımcı olur.
Problem durumlarda çözüm yolu bulma becerisini destekler.

c) Oryantiring, Sosyal Gelişim açısından özel eğitime gereksinim duyan çocuğun/ bireyin,

Grup içinde kendini ifade etme becerisini destekler.
Gerektiğinde lider olma sorumluluğunu almasını sağlar.
Grup içinde işbirliği yapma becerisini destekler.
Grup içindeki diğer bireylerin düşüncelerine saygı göstermesine ve fikirlerini almalarına yardımcı olur.

d) Oryantiring, Motor Gelişim açısından özel eğitime gereksinim duyan çocuğun/ bireyin,

Bedenini tanımasına yardımcı olur.
Vücudunu koordineli kullanmasını destekler.
Zamana uygun olarak vücut hareketlerini (yürüme- koşma gibi) kontrol etmesine ve dengelemesine yardımcı olur.
Koşma, yürüme, tırmanma, inme, dönme, ileri gitme gibi kavramları algılayarak hareket etmesine yardımcı olur.

d) Oryantiring, Dil Gelişimi açısından özel eğitime gereksinim duyan çocuğun/ bireyin,

Grup içinde kendisini ifade etmesini destekler.
Gruplar arasında kendini ifade etmesini ve deneyimlerini paylaşma duygusu kazanmasına yardımcı olur.

Program ve Uygulama Örneklerimiz

Artı Özel Eğitim Rehabilitasyon Merkezi olarak bir ilke imza atarak; oryantiringe “özel eğitim anlayışı” ile yaklaşarak kaynaştırma eğitimde oryantiring sporunu kullanmaya karar verdik.

17 Nisan ve 19 Haziran 2005 tarihlerinde Artı Özel Eğitim Rehabilitasyon Merkezi olarak farklı gelişim gösteren öğrencilerimiz, aileleri, eğitimcilerimiz, gönüllü öğrencilerimiz ve üniversitelerden katılan gözlemciler ile iki etkinlik gerçekleştirdik.

İlk etkinlikte 20 öğrenci, 10 ebeveyn, 4 gönüllü öğrencimiz araziye çıkarak etkinliğe katılırken; ikinci etkinlikte 32 öğrenci, 8 ebeveyn ve 4 gönüllü öğrencimiz araziye çıkarak etkinliğe katıldı. Bu etkinliklerde araziye çıkamayan aileler ise izleyici olarak etkinliğe katıldılar.

ETKİNLİKLERDE NELER YAŞANDI?

Parkurlardan önce çocuklara ve ailelere harita ve pusulayı nasıl kullanacakları, harita üzerindeki sembollerin neleri ifade ettiği, parkurda nelerle karşılaşabilecekleri yani kısaca oryantiring hakkında bilgiler verildi.

Araziye çıkmadan önce yaşanan heyecan çocukların ve ailelerinin gözlerinden okunuyordu. Özellikle ilk etkinliğe katılmış olan çocuklar diğerlerinden daha tecrübeli olmanın gururunu taşıyor ve arkadaşlarının sordukları sorulara kendilerinden emin bir tavırla cevap veriyorlardı. Araziye çıkınca herkes bir anda ciddileşti ve yaptıkları işe konsantre oldu. Normal günlerde fotoğraf çektirmek için çok hevesli olan çocuklar yarışmanın ve öğrenmenin ciddiyetine varmış bir şekilde, yanlarına gelip fotoğraf çeken öğretmenlerine geç kaldıklarını söyleyerek poz vermiyorlardı.

Hedefleri bulmak için ormanda yürürken doğanın tadına varıyor, etraflarında olup bitenleri gözlemliyor ve bir yandan da haritalarını inceliyorlardı.

Haritalarında işaretli olan hedef noktalarına yaklaştıkça, arazide uzaktan da olsa hedefleri gördüklerinde kendilerinden emin adımlarla koşmaya başlayarak hedeflerine ulaşıyorlardı. Bulunan her hedefte yüzlerdeki gülümseme de artıyordu. Son hedefi bulan gruplar kendilerinden önce kimse bitiş noktasına varmasın diye hemen koşmaya başlıyordu.

Ve sonunda bütün gruplar bitiş noktasına gelince arazide yaşadıklarını, gözlemlediklerini, hangi hedefi daha zor hangi hedefi daha kolay bulduklarını hatta bazı gruplar da nasıl kaybolduklarını anlatıyordu. Herkesin yüzünde başarmanın ve yeni bir şeyler öğrenmenin verdiği huzur, mutluluk ve gurur ile arazide yaşananlar paylaşılıyordu.

Etkinliklerden sonra bazı öğrencilerimiz yaşadıkları heyecanı tap taze üzerlerinde taşıyarak yarışma günü dağıtılan göğüs numaralarıyla okula geliyorlardı.

Bu nedenle onların duygularını en iyi onlar anlatır diyerek öğrencilerimizden bazılarının çizdiği resimleri ve geri bildirim yazılarını, hiçbir düzeltme ve değişiklik yapılmadan, sizlerle paylaşmak istiyoruz.

PAZAR GÜNÜNÜ ANLATALIM

Pazar günü erken kalktım. Annemle artıya geldim. Biz servisle ahlatlıbele gittik. Ahlatlıbeldeki dağlarda yürüdük. Biz 10 kişi dağda yürüdük. Canan bizi kayıp etti. Biz yolu şaşırdık. Betül yolu niye şaşırdık dedi. Biz kayıp olunca mağıfolduk güneşte yandık susadık açıktık. Canan bizi aç susuz öldürdü. Yolu bulamasaydık kurt tilki ağustosböcekleri akrep yılan gelirdi. KAMİL FATOŞ GAMZE BETÜL GÜZİDE LEMAN YAVUS FATİH ONUR ABDÜLKADİRE yardım etti. Dağya zor çıktım. Dağdan kolay indim. Yavus dağdan düştü. Fatih uçak çağırdı. Uçağın mazotu bitti. Uçak mazot dolduruyodu. Ormanda bant bulduk. Canan bantları zor yere saklamış. Bantları harita kiyadına yapıştırdık. Canan keşke ormana su koysaydı. İçecektik. Susuz öldük.

Canan yine yapsın ama artık uçakla dolaşalım. Canan içecek su ve yiyecek her şey koysun.

A.A.

14 Yaşında

“Mental Retardasyon” Tanılı

17 NİSAN 2005 : oryantirik

Sabahliyin uyandım. Elimi yüzümü yıkadım. Yemeğimi yedim. Vakit geldi. Ablamla braber otobüse bindik ve geldik. Yolda ya geç kaldıysak beni almadan giderseler diye çok korktum. Artı’nın önünde servis bekliyordu. Öğretmenimle ve G. ve B. Ablayla karşılaştık. Geç kalacağım diye korkarken en erken biz gelmişiz meğer. 45 dakika diğerlerin gelmesini bekledik.

Sonra otobüse bindik. Giderken Özlem öğretmenim grupları ve kuralları söyledi. Ablamla aynı gurupta değildik. Buna çok sevindim. Göğsümüze takılacak numaralarımızı da verdiler. Benim numaram 14dü.

Otobüsten indikten sonra bir yerde toplandık. Gruplarımız ve liderlerimizle bir araya geldik. Canan öğretmen harita ve pusulaları verdikten sonra oyunu nasıl oynayacağımızı anlattı.

Sonra başlangıç yerine geldik. Toplam dört grup vardı. Birinci grup ilk önce gitti. 10 dakika sonra ikinci grup çıktı. Bende vardım. B., E., D., A.H., E. Vardı. İki Özlem öğretmenim, Mehtap abla, B.nin annesi de bizimleydi. Haritadan pusula yardımıyla hedefin yönünü bulup konuştuk. Toplam 6 hedef vardı. Hepsini sırayla bulduk.

Hatta o kadar hızlıydık ki birinci grubu yakaladık. Çok yorulduk. Ve bitiş çizgisine geldik. Yorgun ama çok mutluyduk. Bu çok güzel oyundu. Keşke herkes oynasa keşke annem ve babam da oynasaydı.

Ben yeniden oynamak istiyorum. Teşekkürler Canan abla. İyi ki bize bu oyunu öğrettin.

B.Y.

11 Yaşında

Programlarımız

Oryantring + Yön Hazineleri

Oryantring Nedir?

Oryantring ve Özel Çocuklar

Program ve Uygulama Örneklerimiz